Eind vorig jaar schreef ik een stukje over “schuldbelijdenis over verleden zaken“. Daarin gaat het over gezamenlijke schuld. Of met een ander woord: collectieve schuld. Daarin schreef ik ook dat het beleven van collectieve schuld is verbonden met persoonlijke schuld. Of anders gezegd, als je jezelf niet schuldig voelt, dan zul je zeker niet bereid zijn om te delen in collectieve schuld.
Persoonlijk zijn we in principe allen schuldig ten opzichte van God. God is heilig, volmaakt, zonder zonde. En wij voldoen niet aan die kwaliteiten. Het besef daarvan verootmoedigt en maakt bescheiden.
Maar we kunnen ook gezamenlijk schuldig zijn of zijn geweest. Het kan zijn dat je je tot een bepaalde groep aangetrokken voelt, zoals een kerkverband. Zo’n groep kan wel eens dingen fout hebben gedaan. Omdat je erbij hoort wordt ook jouw verantwoording daarin gevraagd.
Als die groep je lief is, dan kom je er voor op. Dat kan b.v. door de fouten uit het verleden te vergoelijken, wat natuurlijk niet de juiste manier is. Maar dat kan ook door de fouten te erkennen en te belijden als fouten. Dat is erkenning van dat die groep schuldig is geweest.
Schulderkenning kan heel helend en bevrijdend werken. Je wist namelijk het probleem uit door vergeving. Want God vergeeft. En je kunt weer schoon verder de toekomst in.
Het is bekend dat de rol van veel kerken bij de deportatie van Joden niet goed is geweest. Als de leiding van de kerk er aan heeft meegewerkt, of niet heeft geprotesteerd tegen wat er gebeurde, dan is de leiding schuldig geweest. Als dit jouw geliefde groep/kerk is die dat deed, dan ben je daarmee geïdentificeerd en zit je met de schuldvraag. Je kunt de schuld op je nemen. Je belijdt dan de schuld die vroeger is gedaan. Die schuld kan je niet meer belijden aan de slachtoffers, want die leven niet meer. Het is schuldbelijdenis voor God. En die vergeeft daarop en daardoor kan je verder.
Dat kan ook een gezamenlijke schuldbelijdenis worden als het merendeel, of de vertegenwoordiging van de groep, ook die schuld belijdt. Het wordt dan een publieke zaak en dat kan resulteren in een herstel van relaties.
Gezamenlijke verantwoording nemen is nodig. Want een mens leeft niet op zichzelf. Wij leven samen. Individualisme is niet goed. Uiteindelijk breekt dat de mens op. Het lijkt erop dat de aandacht van het protestantisme voor het persoonlijk zieleheil dit geestelijk individualisme uiteindelijk ook behoorlijk in de hand heeft gewerkt.
Een gezamenlijke schuldbelijdenis werkt ook helend en bevrijdend voor die groep. Dat geeft verlossing van voorheen gemaakte fouten. Het is een bevrijding uit de kluisters van de geschiedenis. Dat maakt dat er weer in vrede kan worden verder gegaan. Er is dan plaatsvervangende schuldbelijdenis nodig om de vroegere schulden voor Gods aangezicht neer te leggen met gebed om vergeving. Onder erkenning van schuld. Dat biedt een betere toekomst.
Zie verder dit mooie atikel: https://www.biddeniseenweg.nl/visie/verootmoediging-en-berouw/129-plaatsvervangend-schuld-belijden-waarom-zouden-we
joodsgeluid.wordpress.com 